Ege Özgür Haber

Ülkenin 59 ilinde üretimi yapılan ve nisanda ekilen ayçiçeğinin hasadı ilk olarak Temmuz ayı ortasında Çukurova’da başladı. Ağustos ayı itibarıyla Marmara Bölgesi ve diğer bölgelerde de başlayacak. Bu yıl ayçiçeği üretiminin yoğun olarak gerçekleştirildiği illerde yağışlar, üreticilerin beklediği gibi olmadı.

Sıcaklıklar mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşti. Aşırı sıcaklıklar çoğu üründe olduğu gibi ayçiçeğinde de verimde azalmaya neden oldu. Ayçiçeği üreticileri, artan maliyetler ve azalan verim nedeniyle yeterli geliri elde edeceği fiyatı bekliyor.

YETERLİLİK DÜŞÜYOR

Üretimin başladığı Akdeniz Bölgesi’nde Çukobirlik, yağlık ayçiçeği alım fiyatını yüzde 24,4 oranında artırarak brüt kilo başına 15,3 TL olarak açıklasa da üreticilere göre fiyatlar artan maliyetler karşısında yetersiz. Ayçiçeği üreticilerinin sorunları ve beklentileri ile ilgili basın açıklaması yapan Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, düşük fiyatlar nedeniyle ekim alanlarının azaldığına dikkat çekerek, “2022 yılında çiftçilerimiz üretti, ülkemiz için rekor üretimi gerçekleştirdi. Fazla üreten çiftçilerimiz, düşük fiyatlı ithal ürünler karşısında mağdur edilmemeli. Son iki yıldır ayçiçeğinde ekim alanları azaldı. İklim değişikliği de üretimin artırılmasını engelliyor. İthalata ödenen milyarlarca liranın üreticilerimize aktarılmasıyla üretimimizi artırabilir, kendimize yeterli hale gelebiliriz” ifadelerini kullandı.

Bayraktar, açıklamasında “Artan nüfusa paralel kişi başı tüketim de yıllar itibariyle artış gösteriyor. 2022/2023 döneminde kişi başı tüketim 56,5 kilogram ile son 20 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Artan üretime rağmen 2015 yılında yüzde 79 olan yeterlilik oranımız yüzde 51’e geriledi. Ayçiçeği üretimimizin ülke ihtiyacını karşılamada yetersiz kalması nedeniyle söz konusu üretim açığı ithalat yoluyla karşılanıyor. Ülkemiz ayçiçeğinde başlıca ithalatçı ülkeler arasında yer alıyor” diyerek artan ithalatın faturasının kabardığına dikkat çekti. Bayraktar, "Son 5 yılda ayçiçeği tohumu, yağı ve küspesi için ödediğimiz bedel yüzde 117 oranında arttı. 2024 yılı 5 aylık verilerine göre 892 milyon 766 bin dolar değerinde ithalat yapıldığı görülüyor” bilgisini paylaştı.

Bayraktar, üreticinin maliyeti karşılamakta, tüketicinin de yağ almakta zorlandığını belirterek şöyle konuştu: “2024 yılı Ocak ayında ayçiçek yağı litre fiyatı 58 lira iken Haziran ayında yüzde 15 oranında artarak litre fiyatı 67 liraya yükseldi. 2024 yılı Haziran ayında son bir yılda yüzde 47 artış oldu. Halkımızın en çok tükettiği yağ olan ayçiçek yağında görülen bu fiyat artışını kontrol edebilmek ve dışa bağımlılığımızı azaltmak için ayçiçeği üretimimizi artırmamız şart. Üretim olmadan tüketim olmaz. Desteklerin en az girdi enflasyonu oranında artırılması gerekiyor. Ülke içi üretimin korunması ve artırılması için ayçiçeği ve ürünlerinde gümrük vergi oranları yıl boyunca yüksek tutulmalıdır. Üreticilerimizin alın terinin karşılığını aldığı bir sezon olması en büyük temennimizdir.”

BirGün